สถานการณ์แพร่ระบาดของโควิด-19 ครั้งใหม่ อาจไม่ได้ส่งผลกระทบหรือเป็นปัญหาการผลิตของเกษตรกรโดยตรงมากนัก หากแต่เรื่องการจัดจำหน่ายสินค้า ราคาผลผลิต และรายได้ ถือว่าส่งผลกระทบเป็นอย่างมาก เนื่องจากตลาดและช่องทางการจัดจำหน่ายสินค้าเกษตรหลายแหล่งปิดตัว การขนส่งที่จำกัดและลดน้อยลง ผู้คนระมัดระวังตัวมากขึ้นโดยพยายามที่จะไม่ออกจากบ้าน รวมถึงผลกระทบต่อการหารายได้จากงานนอกภาคเกษตรด้านอื่นๆ ของครัวเรือนเกษตรกรเช่นกัน หนึ่งในทางเลือกหรือความหวังต่อช่องทางจำหน่ายผลผลิตของเกษตรกรให้ถึงมือผู้บริโภคภายใต้สถานการณ์แพร่ระบาดโควิดที่รุนแรงและยาวนาน คือ “ตลาดพรีออเดอร์”

           ตัวอย่าง “ตลาดพรีออเดอร์” ซึ่งสามารถเป็นบทเรียนและแนวทางให้กับเกษตรกรที่ประสบปัญหาจากวิกฤตสถานการณ์โควิดครั้งใหม่อยู่ในตอนนี้ คือ ตลาดพรีออเดอร์บ้านสวนลมโชย ตำบลหน้าพระลาน อำเภอเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดสระบุรี ก่อตั้งโดยคุณสุมาลี พะสิม ประธานกลุ่มวิสาหกิจชุมชนปันสุขออร์แกนิค ซึ่งเป็นการรวมตัวของเกษตรกรที่ทำเกษตรผสมผสานขนาดเล็ก ปลูกผักสลัด ปลูกผักพื้นบ้าน และเลี้ยงไก่ไข่ และขณะเดียวกันก็ทำงานโครงการพัฒนาด้านเกษตร และการพัฒนาคุณภาพชีวิตให้กับชุมชน จากการที่ได้ทำงานประสานงานพบเจอผู้คนจากทั้งเมืองและชนบท ทำให้ได้มีโอกาสรู้จักเครือข่ายผู้ผลิตและผู้บริโภคที่กว้างขวาง

           คุณสุมาลี พะสิม ต้องการให้บ้านสวนลมโชยเป็นตัวกลางในการเชื่อมโยงเกษตรกรผู้ผลิตและผู้บริโภค ได้มาพบกันผ่านตลาดพรีออเดอร์ โดยมีจุดเด่น คือ ผลผลิตทั้งหมดได้มาจากกลุ่มเกษตรกรรายย่อยที่ผลิตในระบบอินทรีย์ที่สามารถยืนยันตัวตนได้ ส่งตรงถึงผู้บริโภคโดยตรง โดยจะเปิดพรีออเดอร์ผ่านกลุ่มไลน์กับลูกค้าผู้บริโภคในกรุงเทพมหานครและพื้นที่ใกล้เคียง ขั้นตอนการพรีออเดอร์หรือสั่งสินค้าจะเริ่มต้นทุกวันศุกร์ถึงวันเสาร์ และปิดคำสั่งซื้อในเย็นวันเสาร์ และจัดส่งรายการสินค้าให้เกษตรกรได้จัดเตรียมผลผลิตให้กับผู้บริโภคในวันอาทิตย์และวันจันทร์ ซึ่งคุณสุมาลี พะสิม จะเป็นคนขับรถไปส่งสินค้าให้ถึงมือผู้บริโภคด้วยตนเองในทุกวันอังคาร 

           คุณสุมาลี พะสิม กล่าวเพิ่มเติมถึงแนวคิดตลาดพรีออเดอร์ของตนเองว่า “มีความตั้งใจที่จะเป็นจุดเชื่อมโยงระหว่างผู้บริโภคกับเกษตรกรรายย่อยให้มาพบกันบนเส้นทางสายอาหาร บนเส้นทางของความต้องการบริโภคอาหารที่ดีต่อสุขภาพ ส่วนหนึ่งเชื่อว่าารตลาดพรีออเดอร์จะช่วยสร้างความมั่นคงทางด้านอาหาร และรายได้ของเกษตรกร ถือเป็นการกระจายรายได้เข้าสู่เกษตรกรรายย่อย ซึ่งทำให้ผู้บริโภคเข้าถึงเกษตรกรรายย่อยได้ง่ายขึ้นและเป็นสายใยที่เชื่อมเข้าหากันยิ่งในช่วงสถานการณ์โควิด-19 นี้ด้วย" 

          ในส่วนของอุปสรรคสำคัญของการทำตลาดพรีออเดอร์ผลผลิตอินทรีย์ ประการแรก คือ ความสดของผลผลิตที่จัดส่งให้กับผู้บริโภค ต้องรักษาความสดของผลผลิตไว้ ฉะนั้นจึงพยายามจัดส่งแบบรักษาอุณหภูมิ เพื่อที่จะให้ถึงมือผู้บริโภคด้วยความสดความใหม่ และปัญหาเรื่องความไม่ต่อเนื่องของผลผลิต บางช่วงไม่สามารถจัดส่งสินค้าให้กับผู้บริโภคได้ตามความต้องการ และเรื่องของความสะดวกในการจ่ายเงินของผู้บริโภค ก็สำคัญต้องดูแลลูกค้าอย่างเต็มที่ เพราะส่วนหนึ่งที่ผู้บริโภคเลือกเรา คือการวางใจในเรื่องของการผลิต ก็จำเป็นต้องรักษาผู้บริโภคให้ดีที่สุด

           ตอกย้ำด้วยมุมมองคุณชัยวัฒส คำพิมูล ผู้บริโภคที่เป็นลูกค้าตลาดพรีออเดอร์มาต่อเนื่องยาวนานกล่าวว่า “จากการที่ได้รู้จักกับบ้านสวนลมโชย พบว่าที่นี่ขายผักออร์แกนิคในราคาที่จับต้องได้ ผักมีคุณภาพดี สด สะอาด และเหตุผลสำคัญคือรู้สึกยินดีที่เป็นส่วนหนึ่งในการช่วยซื้อผลผลิตจากเกษตรกรรายย่อยโดยตรง ไม่ต้องผ่านช่องทางจำหน่ายและตัวกลางหลายต่อ ทำให้เกษตรกรได้รับรายได้ที่เหมาะสมกับความตั้งใจ”

           จะเห็นได้ว่าตลาดพรีออเดอร์เกษตรอินทรีย์ หรือตลาดสั่งจองล่วงหน้า ถือเป็นช่องทางตลาดรูปแบบใหม่ที่ช่วยแก้ไขปัญหาช่องทางตลาดของเกษตรกรภายใต้วิกฤตโควิด-19 ที่เกิดขึ้นได้ ถือเป็นหลักประกันรายได้ของเกษตรกร ช่วยเชื่อมโยงเกษตรกรสู่ผู้บริโภค ได้บริโภคของดี มีคุณภาพ ปลอดภัย ในราคามิตรภาพ เพื่อร่วมกันฝ่าฝันวิกฤตสถานการณ์ที่ยากลำบากนี้ไปด้วยกัน

ที่มา : ไทยโพสต์ วันที่ 4 มิ.ย. 2564

ผู้เขียน : สุชาดา ทรงบัญฑิต

{phocadownload view=youtube|url=https://youtu.be/aMK7GQ1SHtI}

ความตั้งใจในการทำ "นาเคียงเมือง" เพื่อเป็นตัวกลางในการนำสินค้าของเกษตรกรมาจำหน่ายให้กับผู้บริโภคในเมือง พร้อมนำเสนอเรื่องราวของชาวนาและเกษตรกร ที่ตั้งใจทำเกษตรในรูปแบบอินทรีย ์เพื่อการผลิตที่ยั่งยืน มีผลผลิตอาหารที่ปลอดภัย และเป็นพื้นที่แลกเปลี่ยนเรื่องสุขภาพ การเลือกบริโภคอาหารที่ดีต่อรางกาย วิธีการปลูกผักอินทรีย์ แหล่งที่มา

นาเคียงเมืองเป็นช่องทางการตลาดที่จัดทำโดยมูลนิธิชีวิตไท ซึ่งได้ดำเนินการพัฒนาศักยภาพชาวนา สู่การเป็นแหล่งผลิตอาหารปลอดภัยของผู้บริโภค ทำงานกับชาวนาในพื้นที่ จ.ชัยนาท จ.สระบุรี จ.สุพรรณบุรี จ.กาญจนบุรี จ.พิษณุโลก ซึ่งส่วนใหญ่ประสบปัญหาหนี้สิน และมีความสุ่มเสี่ยงในการสูญเสียที่ดิน โดยส่งเสริมให้เกิดการวางแผนทางการเงิน เพิ่มรายได้ ลดรายจ่าย แก้หนี้ มีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น มีระบบการผลิตที่ยั่งยืนด้วยระบบเกษตรอินทรีย์ มีอาหารคุณภาพดีและปลอดภัยไว้บริโภค และส่งต่อให้กับผู้บริโภคได้อย่างมั่นใจ

วิธีการสั่งสินค้า

1. สั่งผ่าน กล่องข้อความ (Messenger) แจ้งรายละเอียดสินค้าที่ต้องการ ชื่อและที่อยู่ เบอร์โทรศัพท์ที่สามารถติดต่อได้ของท่าน (ไม่รวมค่าจัดส่ง)

2. สั่งผ่านกลุ่ม Line : นาเคียงเมืองhttps://line.me/R/ti/g/L5oaSAN6TB ซึ่งเป็นรูปแบบการพรีออเดอร์สินค้าทุกวันศุกร์ และจัดส่งสินค้าทุกวันอังคาร ตามเส้นทาง ถนนวิภาวดีรังสิต งามวงศ์วาน และหมู่บ้านเพอร์เฟคเพลส รัตนาธิเบศร์ ขอบคุณที่สนับสนุนสินค้าที่มาจากเกษตรกร ที่มีความตั้งใจปรับวิถีการผลิตมาเป็นรูปแบบเกษตรอินทรีย์ ทำหน้าร้านค้าในเพจ เพื่อให้ลูกค้าได้เลือกดูสินค้าและสั่งสินค้าได้ง่ายขึ้น

สังคมปัจจุบันเป็นสังคมยุคข้อมูลข่าวสารและเทคโนโลยี เป็นสังคมของผู้บริโภคที่มีความตระหนักและมีความระมัดระวังในการตัดสินใจซื้อสินค้าและบริการมากขึ้น ส่วนหนึ่งเป็นเพราะผู้บริโภคมีทางเลือกจากช่องทางตลาดและการเข้าถึงข้อมูลที่มีความรวดเร็วและหลากหลายมากขึ้น จำเป็นต้องมีการศึกษาค้นคว้าข้อมูล เปรียบเทียบคุณภาพและรายละเอียดของสินค้าและบริการ อีกส่วนที่สำคัญ คือ กระแสรักษ์โลก การดูแลสิ่งแวดล้อมและการดูแลสุขภาพ ทำให้ผู้บริโภคกลุ่มหนึ่งที่มีกำลังซื้อมักจะเลือกซื้อของกินที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพ ปลอดสารเคมี และไม่ทำลายสิ่งแวดล้อม

แนวคิดเช่นนี้คือที่มาของงาน “ปรุงด้วยใจให้กับมือ” ซึ่งต้องการเป็นจุดหมายปลายทาง  จุดนัดพบพลพรรคคนรักษ์สุขภาพ รักษ์สิ่งแวดล้อม โดยการออกร้านจากผู้ผลิตและเกษตรกรรายย่อยโดยตรง  มีกิจกรรม Workshop  กิจกรรมรณรงค์ลดการบริโภคเนื้อสัตว์ เนื่องจากความตระหนักในปัญหาภาวะโลกร้อนและการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่เกิดขึ้นจากวิถีการบริโภคเนื้อสัตว์และอุตสาหกรรมปศุสัตว์ และส่งเสริมการบริโภคอาหารจากพืช ผักผลไม้อินทรีย์และอาหารปลอดภัย เพื่อลดภาวะโลกร้อนและรักษาสุขภาพเพิ่มขึ้น

“ครูนกน้อย” เจ้าของสถานที่จัดงาน “ปรุงด้วยใจให้กับมือ” และเป็นเจ้าของ “โยคะบ้านสวน”  ต.ท่าอิฐ อ.เมือง จ.นนทบุรี ได้เล่าให้ผู้เขียนฟังถึงจุดเริ่มต้นในการจัดงานว่า  เริ่มจากความสนใจสุขภาพด้วยการฝึกโยคะ มาตั้งแต่ปี  2557 ได้เปิดสอนโยคะ แล้วรู้สึกมีความสุข จึงต้องการส่งต่อความสุขให้กับคนในชุมชนละแวกไทรม้า-ท่าอิฐ นนทบุรี และมีความสนใจในเรื่องความมั่นคงทางอาหารโดยเฉพาะพืชผักผลไม้อินทรีย์

ในช่วงสถานการณ์ไวรัสโควิดแพร่ระบาดที่ผ่านมา จึงได้เริ่มทำตลาดพรีออเดอร์ผักผลไม้อินทรีย์จากสวนของเกษตรกรโดยตรง และผักพื้นบ้านจากชาวสวนนนทบุรี มาจำหน่ายให้กับผู้บริโภคในหมู่บ้านจัดสรรที่อยู่ในย่านนี้ ผ่านไลน์กลุ่มของหมู่บ้าน โดยการจัดส่งให้ฟรี ทำให้มีโอกาสได้รู้จักเจ้าของผลิตภัณฑ์สินค้าโฮมเมด และสินค้าเพื่อสุขภาพหลายราย อาทิเช่น ขนมผักกาดโฮมเมด รสมือแม่ Nanthinee Homemade , Kitchin AtHome  ขนมปัง Vegan homemade , นาเคียงเมือง , พอใจในวิถีพอเพียง สินค้าผลิตภัณฑ์ จากชุมชน , Millionaem มิลเลียนแหนมเห็ดนานาชนิด ,ร้านกรีนเจ, Wish Craft Coffee,ร้านนี้มีแต่ของดี, ผิงซันบุ๊ค เป็นต้น

 จึงได้ร่วมกันจัดกิจกรรมนี้ขึ้นมา โดยมีการออกร้านขายของ ขายอาหาร และจัดกิจกรรม Workshop โดยมีการไลฟ์สดผ่านเพจปรุงด้วยใจให้กับมือ เพื่อเป็นการรณรงค์ให้คนหันกลับมาดูแลสุขภาพด้วยการลดการบริโภคเนื้อสัตว์และหันมาทานอาหารจากผักผลไม้มากขึ้น โดยในงานได้ให้ความรู้ ความเข้าใจก่อนว่า อาหารวีแกน (Vegan) กับอาหารมังสวิรัติ (Vegetarian) และอาหารเจแตกต่างกันอย่างไร อาหารมังสวิรัติ ไม่เหมือนอาหารเจที่งดเว้นพืชผักบางชนิดด้วย อาหารมังสวิรัติบางกลุ่มยังกินผลิตภัณฑ์ทางอ้อมจากสัตว์ด้วย เช่น นมหรือเนย ส่วนอาหารวีแกนไม่ยอมรับผลิตภัณฑ์จากสัตว์ใด ๆ เลย

กัลยาณมิตรหลายภาคส่วนที่ร่วมกันจัดงานปรุงด้วยใจให้กับมือ ตั้งใจเป็นอย่างยิ่งที่จะให้สถานที่แห่งนี้ ซึ่งเป็นบ้านสวนต้นไม้ใหญ่ร่มรื่น อยู่ใกล้รถไฟฟ้า ไปมาสะดวก เป็นแหล่งสำหรับพบปะ แลกเปลี่ยน เสวนาเรื่องอาหารเพื่อสุขภาพ ต้นไม้ ของใช้ จากธรรมชาติ โดยให้ความสำคัญกับอาหารเพื่อสุขภาพและอาหารที่เป็น Homemade  โดยมีกลุ่มเป้าหมาย คือ ผู้บริโภคที่สนใจเรื่องสุขภาพ อาหารเจ มังสวิรัติ วีแกน  มีการวางเป้าหมายในการลดการใช้ถุงพลาสติก โดยให้นำภาชนะที่จัดเตรียมมาเอง หรือถุงผ้า นอกจากเรื่องอาหาร ยังรวมถึงสินค้าทำมือ เช่น ของใช้ จาน ชาม งาน Handmade ตลาดต้นไม้ที่ปลูกเอง ขายเอง  เป็นการส่งมอบสิ่งที่ทำ และ “ปรุงด้วยใจ”ของผู้ผลิต มอบ “ให้กับมือ”ผู้บริโภคโดยตรง

ที่มา : ไทยโพสต์ วันที่ 26 ต.ค. 2564