ใกล้เส้นตายไล่รื้อชุมชนพิพาทที่ดินป่าไม้ ชาวบ้านชัยภูมิพ้อ ‘สุดท้ายคงได้แต่ยืนดู’

ศรายุทธ ฤทธิพิณ
สำนักข่าวปฏิรูปที่ดินภาคอีสาน

ไร้เงาหน่วยราชการชัยภูมิร่วมรายการเวทีสาธารณะ TPBS คุยทางแก้ปัญหาที่ดินทำกินร่วมกับชาวบ้าน ก่อนถึงเส้นตายไล่รื้อบ้านในพื้นที่สวนป่าโคกยาว พรุ่งนี้! ชาวบ้านหมดหวัง พ้อคงได้แค่รอยืนดูบ้านถูกรื้อ เพราะไม่มีที่ไป ส่วนผลสรุปเวทีร้องยกเลิกประกาศจังหวัดชัยภูมิ จี้ทบทวนแผนแม่บทแก้ไขปัญหาป่าไม้ คืนความสุขประชาชน

แต่เมื่อถึงเวลานัดหมายหน่วยงานดังกล่าวกับไม่ส่งตัวแทนมาเข้าร่วม ทำให้เวทีสาธารณะมีแต่ตัวแทนชาวบ้านร่วมพูดคุย โดยมีผู้ประสบปัญหาเรื่องที่ดินทำกินจากจังหวัดต่างๆ ในพื้นที่ภาคอีสาน อาทิ ชัยภูมิ ยโสธร ร้อยเอ็ด ขอนแก่น สกลนคร กว่า 500 คน เข้าร่วมรับฟัง

นายเด่น คำแหล้ ชาวบ้าน ต.ทุ่งลุยลาย อ.คอนสาร จ.ชัยภูมิ ในพื้นที่กรณีพิพาทสวนป่าโคกยาวกล่าวว่า ชุมชนจะครบกำหนดไล่รื้อในวันจันทร์ที่ 8 ก.ย.57 นี้ หากมีการรื้อออกทั้งตนและพี่น้อง ชาวบ้านคนอื่นๆ ก็คงสามารถทำได้เพียงยืนดู เพราะไม่อาจจะขัดขืนได้ ทั้งที่พวกเราไม่ได้บุกรุก และคงต้องไปพักอาศัยอยู่ใต้ร่มไม้เพราะไม่มีที่จะอยู่

 

ส่วนนายนิด ต่อทุน ชาวบ้านชุมชนบ่อแก้วซึ่งอยู่ในพื้นที่พิพาทสวนป่าคอนสาร กล่าวถึงความรู้สึกว่า ตนเองไม่เข้าใจว่าทั้งที่มีกระบวนการตรวจสอบอยู่แล้วว่าสวนป่าทับที่ทำกินชาวบ้าน แล้วเหตุใด จึงได้มีคำสั่งจังหวัด โดยอ้าง คำสั่ง คสช.ที่ 64/2557 มาปิดประกาศไล่รื้อ ถือว่าไม่มีความเป็นธรรม

 

ขณะที่นายปราโมทย์ ผลภิญโญ ผู้ประสานงานเครือข่ายปฏิรูปที่ดินภาคอีสาน ให้ข้อมูลว่า พื้นที่ทั้งสองมีข้อพิพาทเรื่องสิทธิในที่ดินระหว่างราชการกับประชาชนมาเป็นเวลานาน กระทั่งมีการร้องเรียนของชาวบ้านผู้เดือดร้อน และเกิดกลไกการแก้ไขปัญหาร่วมกัน จนมีมติ ข้อตกลงต่างๆ เช่น รายงานผลการละเมิดสิทธิในที่ดินของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ มติคณะทำงานตรวจสอบข้อเท็จจริงระดับพื้นที่ และมติคณะรัฐมนตรีเรื่องการผ่อนผันให้ทำประโยชน์ในพื้นที่พิพาทไปพลางก่อน จนกว่าการแก้ไขปัญหาจะได้ข้อยุติ นอกจากนี้ พื้นที่เหล่านี้ยังได้ยื่นคำร้องขอจัดตั้งโฉนดชุมชน ซึ่งอยู่ระหว่างดำเนินการของหน่วยงานผู้รับผิดชอบ

 

นายเหมราช ลบหนองบัว ตัวแทนชุมชนทุ่งซำเสี้ยว ต.สระโพนทอง อ.เกษตรสมบูรณ์ จ.ชัยภูมิ ร่วมแสดงความเห็นว่า ผู้ออกคำสั่งอาจไม่เข้าใจหรือรับทราบข้อมูลว่า ในพื้นที่พิพาทนั้นอยู่ในระหว่างการแก้ไขปัญหา ซึ่งทั้งสองพื้นที่มีกระบวนการแก้ไขปัญหามายาวนาน อีกทั้งพื้นที่ทำประโยชน์ของชาวบ้านอยู่มาก่อนการประกาศเขตป่า และในส่วนของชาวบ้านไม่ได้มีที่กินทำกินอื่น แสดงว่าเข้าเงื่อนไขของคำสั่ง คสช.ที่ 66/2557 คือการกระทำใด ใด ต้องไม่กระทบความเดือดร้อนของประชาชน

 

ส่วนนายสมนึก ตุ้มสุภาพ ผู้อำนวยการศูนย์พัฒนาและศึกษากฎหมายเพื่อสิทธิมนุษยชน กล่าวว่า กรณีคำสั่งที่ 64/2557 นั้น มีข้อคิดในสิทธิของชาวบ้าน ว่ากฎหมายออกมาโดยไม่ได้คำนึงถึงผลกระทบของประชาชน โดยในตัวกฎหมายจะถูกตีตราเสมอว่า บุคคลใดก็ตามที่อยู่ในพื้นที่ประกาศเขตป่าฯ จะเป็นผู้บุกรุก และการลงนามของรองผู้ว่าราชการจังหวัดชัยภูมิ คสช.มาปิดป้ายประกาศ ไม่ได้ดูรายละเอียดว่าชาวบ้านได้รับผลกระทบหรือไม่

ผู้สื่อข่าว รายงานด้วยว่า การพูดคุยในเวทีสาธารณะครั้งนี้ได้ตั้งคำถามถึงประกาศจังหวัดที่ลงนามโดยรองผู้ว่าราชการจังหวัดชัยภูมิว่า การที่อ้างคำสั้ง คสช.นั้นมีความเป็นธรรมหรือไม่? อีกทั้งในพื้นที่มีกระบวนการตรวจสอบมานานแล้ว การดำเนินการดังกล่าวเท่ากับว่าหน่วยงานภาครัฐฉวยโอกาสในจังหวะที่มีประกาศคำสั่ง คสช.ที่มาปิดประกาศหรือไม่?

 

นอกจากนั้น ยังมีข้อเสนอว่า ผู้มีอำนาจควรคำนึงถึงกระบวนการแก้ไขปัญหาในพื้นที่ซึ่งมีมาอย่างต่อเนื่อง หากผู้มีอำนาจเข้าใจในเรื่องนี้ ก็จะถือว่าเป็นความโชคดีของชาวบ้าน โดยขอให้ยกเลิกคำสั่ง 64/2557 และให้ดูบริบทในคำสั่ง 66/2557 ว่าชาวบ้านบุกรุก หรือมีการขยายพื้นที่เพิ่มหรือไม่

 

ทั้งนี้ ทางออกในเวที คือ 1.ให้ยกเลิกประกาศจังหวัดชัยภูมิ เรื่องการป้องกันและปราบปรามการลักลอบตัดไม้และบุกรุกพื้นที่ป่าจังหวัดชัยภูมิ ลงวันที่ 21 และ 25  สิงหาคม 2557 2.ให้พิจารณามาตรการคุ้มครองสิทธิในที่ดินและทรัพยากรของประชาชน เพื่อความปกติสุขในการดำเนินชีวิต จนกว่าจะมีมาตรการทางนโยบายที่ทุกฝ่ายยอมรับร่วมกัน ต่อไป และ 3.ให้ทบทวนแผนแม่บทแก้ไขปัญหาการทำลายทรัพยากรป่าไม้ การบุกรุกที่ดินของรัฐ และการบริหารจัดการทรัพยากรอย่างยั่งยืน และเปิดเวทีรับฟังความคิดเห็นจากทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้อง

ชาวบ้านจัดพิธีบายศรีสู่ขวัญทีมงานรายการเวทีสาธารณะ

ที่มา : ประชาไท วันที่ 8 ก.ย. 2557