มธ.เปิดโมเดลบริหารข้าวยั่งยืน จัดตั้งโรงสีชุมชน-ตลาดขายตรงสู่ผู้บริโภค แก้ราคาตกต่ำ

วันที่ 2 พฤศจิกายน 2559 ผศ.ดร.จิตติ มงคลชัยอรัญญา คณบดีวิทยาลัยพัฒนศาสตร์ ป๋วยอึ้งภากรณ์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ รังสิต อ.คลองหลวง จ.ปทุมธานี เปิดเผยว่า ได้เปิดโมเดลการบริหารจัดการอย่างยั่งยืน ร่วมสร้างคุณค่าให้ข้าวไทย ผลักดันการจัดตั้งโรงสีข้าวชุมชน

เปิดพื้นที่รับซื้อข้าวจากมือชาวนา พร้อมพบเครือข่ายชาวนา จ.ปทุมธานี , สุพรรณบุรี , ลพบุรี , ที่ขนข้าวมาขายถึงมือผู้บริโภค กว่า 2,000 กิโลกรัม ณ พื้นที่นำร่องให้ชาวนา เครือข่ายขายข้าวตรงสู่ผู้บริโภค พร้อมแนะทุกภาคส่วนใช้หลักบริหารแก้ราคาข้าวตกอย่างยืน โดยการจัดกิจกรรมเปิดพื้นที่นำร่องให้ชาวนาเครือข่ายขายข้าวโดยตรงสู่ผู้บริโภค

ผศ.ดร.จิตติกล่าวว่า ที่ผ่านมาหลายยุคสมัย การเมือง ได้นำปัญหาราคาข้าวมาเล่นเป็นเกมส์การเมือง ปัญหาใหญ่เหล่านี้ เราเองไม่สามารถแก้ได้โดยลำพัง ปัจจุบันมีหลายประเทศกำลังเพิ่มผลผลิต ลดการนำเข้าข้าว ประเทศไทยเราเองจึงตกไปเป็น ผู้ส่งออกข้าวอันดับ 3 ไปแล้ว การแก้ปัญหาเฉพาะหน้าในเวลานี้ ก็คงต้องช่วยกันหาทางออกให้ ชาวนาระบายข้าวที่ผลิตออกมาแล้วขายได้ในราคาที่เป็นธรรม ไม่ถูกกดราคาจากพ่อค้าคนกลาง เราวางแผนไว้เป็น 3 ระบบ โดยเปิดช่องทางการตลาดโดยตรงให้กับเกษตรกร ทุกวันพุธ ในพื้นที่ทิศเหนือของมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์เรามีเปิดตลาดนัดทุกวันพุธ จะมีบุคลากร ที่ทำงานในย่านนี้ นับหมื่นคน มาจับจ่ายใช้สอย

"ช่องทางที่ 2 เรากำลังวางระบบการสั่งซื้อล่วงหน้า ซึ่งจะทำการจดสั่งซื้อเป็นพรีออเดอร์ให้ เมื่อมีปริมาณมากเราก็จะนำปริมาณสั่งซื้อเหล่านี้ไปยังกลุ่มเกษตรกรต่างๆ ที่ลงทะเบียนไว้ เพื่อที่จะเป็นช่องทางนำสินค้าเหล่านี้ไปยังผู้บริโภคโดยตรงอไม่จำเป็นต้องมารอทุกวันพุธ และช่องทางที่ 3 ที่กำลังทำทะเบียนเกษตรกร ที่ต้องการขายข้าวในพื้นที่ของตน ที่มีจุดเด่น ความแตกต่างในรสชาติ แต่ละพื้นที่จะแตกต่างกัน โดยระบุสรรพคุณ และรสชาติ ความแตกต่าง ที่เราจะขึ้นทะเบียนไว้ และจะไปโชว์ในหน้าจอโซเชียล เฟสบุ๊ค หรือไลน์ ที่ผู้บริโภคสามารถเลือกค้นหา ได้ตามความต้องการ" ผศ.ดร.จิตติ กล่าว

ด้านนายทองแดง ชมพูกาด สมาชิก วิสาหกิจชุมชน กลุ่มบ้านดอนเพ็ชร อ.สว่างอารมณ์ จ.อุทัยธานี กล่าวว่า ปัจจุบัน ข้าวหอมมะลิ ราคา อยู่ที่ 7,000 บาทต่อตันเท่านั้น และที่รัฐบาลส่งเสริม นำเมล็ดพันธ์ข้าวหอมมะลิ กว่า 60 ตันเข้าไป และผลผลิตข้าวที่จะออก ตั้งวันที่ 10 – 31 พฤศจิกายน ไม่สามารถเก็บข้าวไว้ได้ ต้องเร่งระบายออก เนื่องจากแหล่งเงินทุนเร่งรัดเมื่อถึงกำหนด ที่เราจะกักข้าวไว้ได้ และตามที่มีการประชาสัมพันธ์ ให้วิสาหกิจชุมชน ให้ไปกู้เงิน ธนาคารเพื่อการเกษตรก กว่าขั้นตอนทางธนาคารเขาอนุมัติให้มา ก็ไม่ทันที่ ชาวบ้านได้ขายข้าวให้กับโรงสีไปหมดแล้ว อยากให้มีการอนุมัติก่อนที่ข้าวออกมา ซึ่งทำให้ ชาวนาเสียโอกาสไปจำนวนมาก

ขณะที่นางกนกพร ดิษฐกระจันทร์ ประทานกลุ่มส่งเสริมเกษตรกรอู่ทอง จ.สุพรรณบุรี กล่าวว่า เกษตรกร มีปัญหาเรื่องการตลาด เราทำตลาดช่วยเหลือตนเอง ทั้งสีข้าวขาว ที่เป็นชาวนาที่่อยู่ในชุมชนเอง แต่ไม่กล้าทานข้าวเคมี ที่ปลูกเอง เพราะใช้สารเคมีมาก และได้ส่งตรงให้ผู้บริโภคทางออนไลน์ เพื่อให้เข้าถึงผู้บริโภคเป็นกลุ่ม ในปริมาณที่ไม่มากพอ และชาวนาส่วนใหญ่มีหนี้สิน ต้องการเงินหมุนมาใช้หนี้ จึงจำเป็นต้องขายข้าวอินทรีย์ให้กับโรงสี ทั้งที่ไม่อยากขาย ในราคาเดียวกับข้าวเคมี กิโลกรับละ 6-7 บาทเท่านั้น พวกเรามีความตั้งใจทำข้าวอินทรีย์ โดยไม่ใช้ยาเคมี ถึงกับลงไปถอนหญ้าเอง เป็นระบบการใช้แรงงานตัวเอง มันมีต้นทุนชีวิต เพราะผู้บริโภคบางท่านก็ยังไม่เข้าใจว่าต้นทุนถูก ทำไมจึงขายข้าวราคาแพง ต้องไปดูว่าสายพันธ์ุ ถ้าเป็นข้าวนาปี ได้ประมาณ 300-400 กิโลต่อไร่ข้าวเปลือก พอสีออกมาจะเหลือประมาณ 250 กิโลกรัม ถ้าชาวนามาขายเองจะเหลือ ไม่เท่าไหร่ต่อไร่มันจะคุ้มกับต้นทุนชีวิตที่ลงไปหรือไม่

นอกจากนี้ นายอุบลศักดิ์ บัวหลวงงาม ประธานคณะกรรมการกลางกลุ่มเกษตรกรแห่งประเทศไทยกล่าวว่า ต้องขอขอบคุณธรรมศาสตร์ ที่ทำการวิจัยข้าวหอมมะลิธรรมศาสตร์ ขณะนี้ต้องยอมรับว่า ตลาดซื้อขายล่วงหน้า ไม่เกิดขึ้นแน่ เพราะว่า ในฐานะผู้ทำการแปรรูปไม่สามารถไปรับซื้อข้าวกับชาวนาได้ ถามว่า ทุกวันนี้ชาวนาจะไปขายข้าวให้ใคร ขายให้ผู้บริโภค ตรงตามความต้องการของผู้บริโภคหรือไม่ วันนี้ตลาดซื้อขายข้าวล่วงก็ไม่ได้ทำหน้าที่ รัฐบาลให้ทำหน้าที่ก็ทำแบบไม่มีความสามารถ อันนี้ต้องยอมรับ ผมในฐานะต้องรับผิดชอบองค์กร ต้องสร้างความเข้มแข็งให้องค์กร ในระยะปัญหาเฉพาะหน้า 7,348 ตำบล หากสามารถจับมือกันได้ ก็สามารถกำหนดราคากันเองได้ ทุกอาชีพผู้ผลิตเป็นผู้กำหนดราคาสินค้า แต่มีอาชีพเดียวคือเกษตรกร ทำนา ต้องไปถามเถ้าแก่ ว่าจะให้เท่าไหร่ นั้นต่างกัน

ที่มา : มติชน วันที่ 2 พ.ย. 2559