ตลาดพรีออเดอร์ ความหวังของเกษตรกรจากวิกฤตโควิด-19

สถานการณ์แพร่ระบาดของโควิด-19 ครั้งใหม่ อาจไม่ได้ส่งผลกระทบหรือเป็นปัญหาการผลิตของเกษตรกรโดยตรงมากนัก หากแต่เรื่องการจัดจำหน่ายสินค้า ราคาผลผลิต และรายได้ ถือว่าส่งผลกระทบเป็นอย่างมาก เนื่องจากตลาดและช่องทางการจัดจำหน่ายสินค้าเกษตรหลายแหล่งปิดตัว การขนส่งที่จำกัดและลดน้อยลง ผู้คนระมัดระวังตัวมากขึ้นโดยพยายามที่จะไม่ออกจากบ้าน รวมถึงผลกระทบต่อการหารายได้จากงานนอกภาคเกษตรด้านอื่นๆ ของครัวเรือนเกษตรกรเช่นกัน หนึ่งในทางเลือกหรือความหวังต่อช่องทางจำหน่ายผลผลิตของเกษตรกรให้ถึงมือผู้บริโภคภายใต้สถานการณ์แพร่ระบาดโควิดที่รุนแรงและยาวนาน คือ “ตลาดพรีออเดอร์”

           ตัวอย่าง “ตลาดพรีออเดอร์” ซึ่งสามารถเป็นบทเรียนและแนวทางให้กับเกษตรกรที่ประสบปัญหาจากวิกฤตสถานการณ์โควิดครั้งใหม่อยู่ในตอนนี้ คือ ตลาดพรีออเดอร์บ้านสวนลมโชย ตำบลหน้าพระลาน อำเภอเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดสระบุรี ก่อตั้งโดยคุณสุมาลี พะสิม ประธานกลุ่มวิสาหกิจชุมชนปันสุขออร์แกนิค ซึ่งเป็นการรวมตัวของเกษตรกรที่ทำเกษตรผสมผสานขนาดเล็ก ปลูกผักสลัด ปลูกผักพื้นบ้าน และเลี้ยงไก่ไข่ และขณะเดียวกันก็ทำงานโครงการพัฒนาด้านเกษตร และการพัฒนาคุณภาพชีวิตให้กับชุมชน จากการที่ได้ทำงานประสานงานพบเจอผู้คนจากทั้งเมืองและชนบท ทำให้ได้มีโอกาสรู้จักเครือข่ายผู้ผลิตและผู้บริโภคที่กว้างขวาง

           คุณสุมาลี พะสิม ต้องการให้บ้านสวนลมโชยเป็นตัวกลางในการเชื่อมโยงเกษตรกรผู้ผลิตและผู้บริโภค ได้มาพบกันผ่านตลาดพรีออเดอร์ โดยมีจุดเด่น คือ ผลผลิตทั้งหมดได้มาจากกลุ่มเกษตรกรรายย่อยที่ผลิตในระบบอินทรีย์ที่สามารถยืนยันตัวตนได้ ส่งตรงถึงผู้บริโภคโดยตรง โดยจะเปิดพรีออเดอร์ผ่านกลุ่มไลน์กับลูกค้าผู้บริโภคในกรุงเทพมหานครและพื้นที่ใกล้เคียง ขั้นตอนการพรีออเดอร์หรือสั่งสินค้าจะเริ่มต้นทุกวันศุกร์ถึงวันเสาร์ และปิดคำสั่งซื้อในเย็นวันเสาร์ และจัดส่งรายการสินค้าให้เกษตรกรได้จัดเตรียมผลผลิตให้กับผู้บริโภคในวันอาทิตย์และวันจันทร์ ซึ่งคุณสุมาลี พะสิม จะเป็นคนขับรถไปส่งสินค้าให้ถึงมือผู้บริโภคด้วยตนเองในทุกวันอังคาร 

           คุณสุมาลี พะสิม กล่าวเพิ่มเติมถึงแนวคิดตลาดพรีออเดอร์ของตนเองว่า “มีความตั้งใจที่จะเป็นจุดเชื่อมโยงระหว่างผู้บริโภคกับเกษตรกรรายย่อยให้มาพบกันบนเส้นทางสายอาหาร บนเส้นทางของความต้องการบริโภคอาหารที่ดีต่อสุขภาพ ส่วนหนึ่งเชื่อว่าารตลาดพรีออเดอร์จะช่วยสร้างความมั่นคงทางด้านอาหาร และรายได้ของเกษตรกร ถือเป็นการกระจายรายได้เข้าสู่เกษตรกรรายย่อย ซึ่งทำให้ผู้บริโภคเข้าถึงเกษตรกรรายย่อยได้ง่ายขึ้นและเป็นสายใยที่เชื่อมเข้าหากันยิ่งในช่วงสถานการณ์โควิด-19 นี้ด้วย" 

          ในส่วนของอุปสรรคสำคัญของการทำตลาดพรีออเดอร์ผลผลิตอินทรีย์ ประการแรก คือ ความสดของผลผลิตที่จัดส่งให้กับผู้บริโภค ต้องรักษาความสดของผลผลิตไว้ ฉะนั้นจึงพยายามจัดส่งแบบรักษาอุณหภูมิ เพื่อที่จะให้ถึงมือผู้บริโภคด้วยความสดความใหม่ และปัญหาเรื่องความไม่ต่อเนื่องของผลผลิต บางช่วงไม่สามารถจัดส่งสินค้าให้กับผู้บริโภคได้ตามความต้องการ และเรื่องของความสะดวกในการจ่ายเงินของผู้บริโภค ก็สำคัญต้องดูแลลูกค้าอย่างเต็มที่ เพราะส่วนหนึ่งที่ผู้บริโภคเลือกเรา คือการวางใจในเรื่องของการผลิต ก็จำเป็นต้องรักษาผู้บริโภคให้ดีที่สุด

           ตอกย้ำด้วยมุมมองคุณชัยวัฒส คำพิมูล ผู้บริโภคที่เป็นลูกค้าตลาดพรีออเดอร์มาต่อเนื่องยาวนานกล่าวว่า “จากการที่ได้รู้จักกับบ้านสวนลมโชย พบว่าที่นี่ขายผักออร์แกนิคในราคาที่จับต้องได้ ผักมีคุณภาพดี สด สะอาด และเหตุผลสำคัญคือรู้สึกยินดีที่เป็นส่วนหนึ่งในการช่วยซื้อผลผลิตจากเกษตรกรรายย่อยโดยตรง ไม่ต้องผ่านช่องทางจำหน่ายและตัวกลางหลายต่อ ทำให้เกษตรกรได้รับรายได้ที่เหมาะสมกับความตั้งใจ”

           จะเห็นได้ว่าตลาดพรีออเดอร์เกษตรอินทรีย์ หรือตลาดสั่งจองล่วงหน้า ถือเป็นช่องทางตลาดรูปแบบใหม่ที่ช่วยแก้ไขปัญหาช่องทางตลาดของเกษตรกรภายใต้วิกฤตโควิด-19 ที่เกิดขึ้นได้ ถือเป็นหลักประกันรายได้ของเกษตรกร ช่วยเชื่อมโยงเกษตรกรสู่ผู้บริโภค ได้บริโภคของดี มีคุณภาพ ปลอดภัย ในราคามิตรภาพ เพื่อร่วมกันฝ่าฝันวิกฤตสถานการณ์ที่ยากลำบากนี้ไปด้วยกัน

ที่มา : ไทยโพสต์ วันที่ 4 มิ.ย. 2564

ผู้เขียน : สุชาดา ทรงบัญฑิต