เราในฐานะผู้บริโภคคนหนึ่งล้วนทราบกันดีว่า “ส้ม” เป็นผลไม้อันดับต้น ๆ ที่ตรวจพบสารพิษ ยาฆ่าแมลงตกค้างมากที่สุด อย่างไรก็ดีมีเกษตรกรชาวสวนส้มทุ่งรังสิต คลอง 13 จังหวัดปทุมธานี รายหนึ่งที่กล้าลุกขึ้นมาหักดิบการปลูกด้วยระบบเคมี ที่ตนเองเคยทำมากว่า 20 ปี เนื่องจากภาวะวิกฤตหนี้สิน เพราะล้มเหลวทางการเกษตร จนต้องตัดสินใจขายที่ดินบางส่วนเพื่อชำระหนี้ เริ่มต้นการผลิตส้มเขียวหวานอินทรีย์โดยยึดหลักการ “การสร้างความสมดุลของระบบนิเวศ หากดินสมบูรณ์ น้ำดี อากาศดี จะทำให้ต้นส้มแข็งแรง มีภูมิต้านทาน เป็นการป้องกันและจัดการปัญหาโรคส้มที่ต้นทาง โดยไม่ต้องลงทุนและลงแรงมาก” ผลจากการลองผิดลองถูก ศึกษาเรียนรู้และทดลองด้วยตนเอง นานกว่า 3 ปี จนวันนี้ผลผลิตส้มเขียวหวานอินทรีย์ทั้งในแง่ปริมาณและคุณภาพความหวานดีเยี่ยม พร้อมแล้วที่จะเปิดตลาดให้แก่ผู้บริโภคที่ใส่ใจสุขภาพ และต้องการสนับสนุนเกษตรกรรายย่อยได้ “ล่องเรือ ชิมส้ม ชมสวน” เยี่ยมชมแหล่งผลิตส้มเขียวหวานอินทรีย์ ณ ทุ่งรังสิต
กว่าจะมาเป็นส้มเขียวหวานอินทรีย์ @ทุ่งรังสิต
แหล่งผลิตส้มเขียวหวานที่มีชื่อเสียงของประเทศไทยในอดีต คือ ตำบลบางมดในพื้นที่อำเภอราษฎร์บูรณะและอำเภอบางขุนเทียนของจังหวัดธนบุรี จนได้ชื่อว่า "ส้มบางมด" แต่ต่อมาในปี พ.ศ. 2510 มีน้ำทะเลได้หนุนเข้ามาทำให้ไม่สามารถปลูกได้ จึงได้เปลี่ยนมาปลูกที่ทุ่งรังสิต โดยเริ่มที่คลองสอง ธัญบุรี ต่อมาในปี พ.ศ. 2511 จึงมาปลูกที่อำเภอหนองเสือ จนได้ชื่อว่า "ส้มรังสิต"
แหล่งผลิตส้มเขียวหวานอินทรีย์ของเกษตรกรในพื้นที่ทุ่งรังสิต คือ กลุ่มส่งเสริมอาชีพการเกษตรหนองสามวัง “ปิ่นโตเกษตรอินทรีย์ แปลงต้นแบบการเรียนรู้ ” เนื้อที่ประมาณ 20 ไร่ คือ แปลงส้มอินทรีย์ของคุณวรพนธ์ สาสดี ประธานกลุ่มฯ เกษตรกรที่เคยล้มเหลวจากการผลิตส้มเคมีมายาวนานกว่า 20 ปี เนื่องจากประสบปัญหาผลผลิตตกต่ำ หนี้สินล้นพ้นตัว แต่รอดมาได้เพราะตัดสินใจหักดิบมาสู่วิถีเกษตรอินทรีย์ ตั้งแต่ปี 2559 การผลิตปีที่หนึ่ง ต้นส้มดูสมบูรณ์งามขึ้น ออกลูก แต่ผลส้มร่วงเกือบหมด จากปัญหาแมลงวันทอง และความไม่สมบูรณ์ของผล ได้ผลผลิตเพียงไม่กี่ร้อยกิโลกรัมต่อไร่จากที่เคยให้ผลผลิตมากกว่าหนึ่งตันต่อไร่ อย่างไรก็ตามแม้ว่าผลผลิตจะลดลง แต่ต้นส้มกลับมีสุขภาพดีขึ้นเรื่อย ๆ จึงยังคงงดใช้สารเคมี และใช้ปุ๋ยอินทรีย์มาอย่างต่อเนื่อง และในปีนี้ 2561 เข้าสู่ปีที่ 3 ของการผลิต ผลผลิตส้มเขียวหวานอินทรีย์ทั้งในแง่ปริมาณผลผลิตและคุณภาพความหวานดีเยี่ยม (ความหวานเฉลี่ยประมาณ 13 บิท) แมลงศัตรูพืช เช่น แมลงวันทองลดลง
ในช่วงต้นฤดูหนาวเดือนพฤศจิกายนถึงธันวาคมของทุกปี ผลผลิตส้มเขียวหวานอินทรีย์แหล่งแรกและแหล่งเดียวในพื้นที่ทุ่งรังสิต จึงพร้อมแล้วที่จะเปิดตลาดให้แก่ผู้บริโภค ผู้ประกอบการ และผู้สนใจทั่วไป ที่มีวิถีการบริโภคอย่างรู้ที่มา เห็นคุณค่าและใส่ใจทั้งคนปลูก คนกิน และระบบนิเวศ เข้าร่วมกิจกรรม “ล่องเรือ ชิมส้ม ชมสวน” เยี่ยมชมแหล่งผลิตส้มเขียวหวานอินทรีย์ @ทุ่งรังสิต คลอง 13 ในวันเสาร์ที่ 10 พฤศจิกายน 2561 ตั้งแต่เวลา 07.00-14.30 น.
จากการปรับเปลี่ยนวิธีคิดวิธีทำ จากวิถีเกษตรเคมีสู่วิถีเกษตรอินทรีย์ แบบหักดิบ 100 เปอร์เซ็นต์ วันนี้คุณวรพนธ์ สาสดี และสมาชิกกลุ่มส่งเสริมอาชีพการเกษตรหนองสามวัง “ปิ่นโตเกษตรอินทรีย์” กำลังเดินหน้าดูแลผลผลิต ดูแลผู้บริโภค และรักษาระบบนิเวศ ด้วยการวางแผนปรับระบบน้ำที่เข้าสู่แปลงเกษตรผ่านการกรองด้วยพืชน้ำ และปลูกพืชแนวกันชน ซึ่งทั้งหมดต้องใช้ทุนและเวลา ผลผลิตส้มชุดนี้จะเป็นต้นทุนสำหรับการปรับปรุงระบบการผลิตเข้าสู่มาตรฐานเกษตรอินทรีย์ และการลดภาระหนี้สิน เพื่อจะสร้างพื้นที่เกษตรอินทรีย์ แหล่งผลิตอาหารปลอดภัยใกล้กรุงเทพฯ จึงขอเชิญชวนผู้บริโภคทุกท่านร่วมสนับสนุนการปรับตัวของเกษตรกรรายย่อยเพื่อแก้ปัญหาหนี้สิน รักษาที่ดินทำกิน ด้วยการอุดหนุนส้มเขียวหวานอินทรีย์จากแหล่งผลิตของเกษตรกรรายย่อย
ที่มา : ไทยโพสต์ วันที่ 2 พ.ย. 2561
ผู้เขียน : อารีวรรณ คูสันเทียะ
มูลนิธิชีวิตไท (Local Act)
129/250 หมู่บ้านเพอร์เฟคเพลส รัตนาธิเบศร์ ถนนไทรม้า ต.บางรักน้อย อ.เมือง จ.นนทบุรี 11000
โทรศัพท์: 02-048-5465 E-mail : This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.