โดย - สุรัตน์ อัตตะ
“ถ้าไม่มีโฉนดชุมชน ชาวบ้านก็ไม่มีวันนี้”คำยืนยันของ บุญลือ เจริญมี ประธานสหกรณ์หมู่บ้านคลองโยงที่ต่อสู้เพื่อให้ได้มาของที่ผืนดังกล่าวระหว่างการประกอบกิจกรรมการดำนาของพลังนักศึกษาที่มูลนิธิรากแก้วร่วมกับมหาวิทยาลัย หน่วยราชการและภาคประชาสังคมในพื้นที่จัดขึ้น ณ แปลงนาสหกรณ์หมู่บ้านคลองโยง ม.8 ต.คลองโยง อ.พุทธมณฑล จ.นครปฐม บนเนื้อที่กว่า 1,800 ไร่ ที่ออกเป็นโฉนดชุมชนแห่งแรกของประเทศในสมัยรัฐบาลอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ
โดยแบ่งเป็นฝั่งคลองโยง 1,400 ไร่ และฝั่งอ.นครชัยศรีอีก 400 ไร่ ที่ถูกจัดสรรให้สมาชิกสหกรณ์คนละไม่เกิน 20 ไร่ โดยผู้อยู่อาศัยมีสิทธิ์ได้แค่ทำกิน เป็นมรดกตกทอดถึงลูกหลาน แต่ห้ามซื้อขายเปลี่ยนมือ ปัจจุบันพื้นที่มีการออกโฉนดชุมชนมีเพียง 2 แห่งเท่านั้น
บุญลือ เจริญมี
บุญลือ ย้อนอดีตให้ฟังว่าที่ดินบริเวณนี้ แต่เดิมเป็นของตระกูลดิศกุลมีทั้งหมด 2,500 ไร่ จากนั้นเจ้าของเดิมได้ทยอยขายไป 700 ไร่ ที่เหลือทางสหกรณ์เช่าซื้อที่ดินหมู่บ้านคลองโยงได้รับซื้อไว้ โดยกู้เงินจากกองทุนหมุนเวียนของรัฐ 6.9 ล้านบาทเมื่อปี 2519 เพื่อนำมาเช่าซื้อที่ดินในราคาไร่ละ 2,500 บาท
กระทั่ง ปี 2536 กองทุนหมุนเวียนยุบ ทางสหกรณ์ฯจึงผ่อนต่อจนหมดในปี 2544 แต่ก็ยังทำการโอนกรรมสิทธิ์ไม่ได้ เพราะติดปัญหาข้อกฎหมาย สมาชิกสหกรณ์จึงรวมตัวยื่นหนังสือถึงนายกรัฐมนตรีถึง 3 รัฐบาล แต่มาประสบความสำเร็จในรัฐบาลอภิทธิ์ เวชชาชีวะ ด้วยการให้ออกเป็นโฉนดชุมชน โดยสมาชิกมีมิสิทธิ์ได้แค่ทำกินรายละไม่เกิน 20 ไร่ แต่ไม่มีสิทธิ์ซื้อขาย เนื่องจากโฉนดที่ดินผืนนี้เป็นของชุมชนอยู่ในความดูแลของสหกรณ์ โดยสมาชิกทุกคนเป็นเจ้าของ
"ตอนนั้นทั่วประเทศมีเสนอเข้ามากว่า 500 ชุมชน มีการพิจารณาคัดเลือกที่เข้าเกณฑ์จริงๆ มีแค่ 50 ชุมชน พร้อมจะออกเป็นโฉนดชุมชนได้ทันที แต่ทำได้แค่ 2 ชุมชนคือคลองโยงกับแม่อาว จ.เชียงใหม่ รัฐบาลอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ ก็ยุบสภาเสียก่อน คลองโยงได้ออกโฉนดชุมชนเป็นแห่งแรกของประเทศ ต่อมาเป็นแม่อาว ข้อดีคือโฉนดแปลงใหญ่ต่างจาก สปก.ที่เป็นของใครของใคร มีโอกาสซื้อขายเปลี่ยนมือง่าย อย่างคลองโยงถ้าไม่มีโฉนดชุมชนวันนี้คงไม่มีที่ดินให้ทำกิน เพราะความเจริญรุกเข้ามาเร็วมาก"ประธานสหกรณ์ฯ กล่าวย้ำ
บุญลือ เจริญมี นับเป็นเกษตรกรแกนนำอีกคนที่ต่อสู้เพื่อชาวชุมชนคลองโยงให้มีที่ดินทำกินเป็นของตนเองอย่างยั่งยืน ภายใต้กฎกติกาที่มีชื่อว่า “โฉนดชุมชน"
ที่มา : คมชัดลึก วันที่ 12 ต.ค. 2559